Sasha zat met een ingevouwen bord op een bankje voor het Rotterdamse WTC gebouw te wachten op het teken dat de demonstratie zou beginnen. Zo’n dertig mensen stonden in haar buurt of zaten onder de overkapping van het gebouw in de schaduw. Ze herkende een paar van eerdere demonstraties. Van verschillende kanten kwamen mensen vanuit het winkelgebied naar het smalle plein voor het gebouw en gingen tussen de andere aanwezigen staan. Sasha draaide zich om en keek naar de ramen van de hoogbouw. Tot drie maanden geleden werkte ze daar, totdat zij en een aantal anderen werden vervangen door kunstmatige hulpkrachten die hun computertaken moesten overnemen. Dat was de tweede keer in haar carrière. Sindsdien haatte ze werkdroïds.
Twee witte busjes maakten zich los uit de stroom van zelfrijdende auto’s en reden de stoep op. De deuren gingen open, waarna Amar, Celeste en twee mannen die ze niet kende drie kapotte androïden uit de wagens sleepten en op de door zon verwarmde tegels legden. Sommige omstanders juichten. Daarna reden de busjes weer de Coolsingel op en verdwenen uit het zicht. Ramon, de initiatiefnemer van de demonstratie, haalde een megafoon uit zijn tas, bracht hem naar zijn mond en schreeuwde: ‘Geen rechten voor robots! Geen rechten voor robots!’
De andere strijders haalden zelfgemaakte borden en spandoeken met protestkreten uit hun tassen, terwijl ze met Ramon mee scandeerden. Iedereen in het winkelgebied moest horen dat ze tegen het nieuwe wetsvoorstel van de regering waren om AI-wezens met zelfbewustzijn meer rechten te geven. Sasha ging bij haar onderbuurvrouw Celeste staan en hield haar bord trots omhoog. Al roepend keek ze naar de ramen van het WTC gebouw. Zouden haar ex-collega’s kijken? Ze waande zich veilig, want ze had zich vermomd met een bruine pruik, zonnebril en vuurrode lippenstift. Bij de winkels aan de overkant bleven mensen staan om te kijken. Sasha grijnsde. Hoe meer aandacht de demonstratie kreeg, des te beter. Misschien stonden er tussen die winkelende koopgootschapen en smartphone-zombies wel toekomstige strijders die na zien van de demonstratie aan het denken werden gezet. Sasha hield ondertussen de Coolsingel in de gaten. Demonstraties als deze waren verboden. Een berichtje van een toeschouwer naar de politie was voldoende om de boel te verzieken.
Ramon zweepte de menigte op met een speech waarin hij brulde hoe belachelijk en gevaarlijk het wetsvoorstel was om artificiële wezens met zelfbewustzijn meer rechten te geven. Sasha genoot ervan om te zien hoe hij met veel passie anderen probeerde te overtuigen. Wat was hij toch een daadkrachtige vertegenwoordiger van hun standpunten. Hij had altijd zulke goede ideeën. Ramon glimlachte naar haar en knipoogde. Meteen wervelde een tornado van vlinders in haar buik. Zag hij haar maar als meer dan een medestrijder. Hoe vaak ze niet fantaseerde dat er meer tussen hen zou bloeien dan demonstratieteksten.
‘Ze poeieren ons af met praatbots bij dienstverlenende bedrijven en bij zorginstellingen. Daarmee moeten we geen genoegen nemen. Wij willen geen robots spreken, we willen met echte mensen praten! Emotie, empathie, vlees en bloed. Datgene wat ons menselijk maakt, wordt in alle sectoren vervangen door kabels, accu’s en chips,’ brulde Ramon. ‘Werkdroïds nemen steeds meer banen in van echte mensen. Als je ze dezelfde rechten geeft als wij, en ze mogen doen wat ze willen, dan zullen ze op een gegeven moment de macht grijpen! Als ze worden gehackt, dan kan een vijandige organisatie een oorlog tegen ons beginnen. Dan is het over met de wereld! Dat moeten we voorkomen. Echte mensen moeten de macht behouden, de controle houden over belangrijke processen. Dan heb ik het nog niet eens over die nieuwe trend: aPartners, gemaakt voor mensen die niet in staat zijn om een echte partner te vinden.’
Diverse demonstranten floten afkeurend.
‘Er komt een moment dat jullie allemaal opzij worden gezet voor robots.’ Ramon wees met z’n vinger in de rondte. ‘Of dat nou op je werk is of dat je relatie ervoor wordt verbroken. Geef robots geen mensenrechten. Jullie staan hier om op te komen voor jullie rechten. Jullie durven het demonstratieverbod te negeren en te zeggen: Ik wil dit niet! Luister naar ons! Ik zeg: Regering, luister naar je volk. Echte mensen eerst!’ Ramon stak zijn megafoon in de lucht.
De demonstranten juichten. Amar filmde de reactie van de menigte. Sasha veegde zweet van haar voorhoofd. Wat was het warm met een pruik op. Het heetste moment van de dag moest nog komen.
‘Het is me gelukt om nog een sponsor te vinden,’ zei Sasha tegen Celeste. ‘Hij heeft een aanzienlijk bedrag gestort.’
Celeste grijnsde breed. ‘Geweldig, dan hebben we meer mogelijkheden.’ Ze legde haar arm om Sasha’s schouders. ‘Gefeliciteerd met je verjaardag.’
Sirenes klonken steeds dichterbij. De demonstranten keken om zich heen. Drie busjes van de oproerpolitie naderden over de Coolsingel, reden de stoep op en stopten voor het WTC gebouw. De deuren gingen open, waarna agenten met elektrostokken op de demonstranten af stormden. Sasha klapte haar bord in en rende weg. Ze had al twee waarschuwingen op haar naam staan voor deelname aan illegale demonstraties en wilde absoluut geen derde waarschuwing. De derde betekende een taakstraf. Een politiedrone vloog boven de demonstranten. Sasha haastte zich met Celeste naar het metrostation. Ze hield haar horloge voor een toegangsscanner. Na een piepend geluid schoof de toegangsdeur open. Ze stopte de pruik in haar rugzak en ging naar het juiste perron om naar huis te reizen. Ze hield ondertussen goed in de gaten of ze niet werd gevolgd door agenten.
Een zelfrijdende metro reed het station binnen. Sasha stapte het metrostel in. Celeste ging tegenover haar zitten. Pas toen ze van het station wegreed, voelde ze de spanning uit haar lichaam vloeien.
#
Sasha staarde naar buiten, terwijl ze noodles uit een kom naar binnen werkte. Straatlantaarns en lichtgevende reclameborden op muren van winkels en appartementen-complexen zorgden ervoor dat het ’s avonds nooit helemaal donker leek in de omgeving. Vanuit haar appartement op de vijfde verdieping kon ze goed alle bewegingen in de straat volgen. Een lange stoet met zelfrijdende auto’s bewoog traag over de weg voor het appartementencomplex. Op de stoepen was het drukker dan in de middag. De temperatuur was nu een stuk behaaglijker. De deurbel trok haar uit haar gedachten.
Sasha opende de deur. Haar broers en moeder stonden in de gang van de etage. Naast hen lag een lange verpakking op de grond, waarvan de vorm iets langer en breder was dan haar broers.
‘Iemand hield beneden de deur voor ons open, dus we konden meteen naar boven komen,’ zei moeder. ‘Hartelijk gefeliciteerd.’
‘Jeetje, wat hebben jullie meegebracht? Een antieke zelf-composterende doodskist ofzo.’ Ze lachte om haar opmerking. ‘Kom binnen.’
Haar broers pakten voorzichtig het grote pakket op en droegen het naar de woonkamer.
‘Het was nogal een werk om jouw cadeau in de taxibus hierheen te krijgen,’ zei Evert. ‘Het paste bijna niet.’ Hij feliciteerde haar en vroeg vervolgens: ‘heb je al een nieuwe baan?’
‘Nee. Ik moet snel wat vinden, anders wordt het leven een stuk moeilijker. Hoe gaat het met je spaardoel? Heb je genoeg geld gespaard voor een tripje naar de maan?’
Hij schudde lachend zijn hoofd. Op de achtergrond stond de tv aan, waarin een nieuwslezer vertelde over de illegale demonstratie. Frederik keek ernaar en sloeg zijn armen over elkaar.
‘Kijk ze nou, die sukkels. Werkdroïds werken zo efficiënt en snel, klagen nooit. Ze mogen best meer gewaardeerd worden en bescherming krijgen tegen dat soort lui.’
‘Kom op Frederik, die dingen zijn gemaakt om voor mensen te werken. Het zijn lopende computers, geen mensen, dus ze hoeven ook niet onze rechten te krijgen,’ zei Sasha. Ze zette een bak zeewierchips en crackers met tomatensmaak op tafel. Daarna zette ze een aantal glazen water en een paar druppelflesjes met verschillende fruitsmaken op tafel, zodat de gasten zelf hun water van een smaakje konden voorzien. Op tv kwam een nieuwsitem voorbij over de toename in diefstallen van aPartners, schoonmaakdroïds en androïden.
‘Nog zoiets. De onderdelen worden op de zwarte markt verkocht,’ ging Frederik verder. ‘Ze moeten de straffen op zulke diefstallen verhogen. Het kost zoveel geld om gestolen werkdroïds te vervangen. Het was laatst raak bij een kennis van me. Er waren er twee gestolen en een derde werd vernield teruggevonden in de buurt van het bedrijf.’
Sasha liep naar de keuken om meer snacks te halen. Ze moest zich bedwingen om niet te reageren op zijn opmerking. Haar broers mochten niets weten van haar deelname aan demonstraties of haar haat richting werkdroïds.
Op de achtergrond vertelde de nieuwslezeres over de bouw van nog grotere dijken langs de Maas, de Lek en de IJssel om het land tegen het almaar stijgende water te beschermen.
‘Hé aHome, zet de tv uit,’ zei Sasha luid, waarna de tv automatisch uitging. ‘Hé aHome, sluit de gordijnen.’
De gordijnschermen kwamen langs alle ramen naar beneden. Frederik en Evert gingen op de bank zitten met een glas fruitwater.
‘Maak het cadeau open,’ zei moeder glunderend. ‘Het komt van ons allemaal. Ik hoop dat je er blij mee bent.’
Sasha maakte het donkerblauwe folie, dat om de kist zat gewikkeld, voorzichtig los. Frederik haalde gereedschap uit zijn tas en maakte daarmee de kist voorzichtig open.
‘Toe maar, haal de plaat er maar af,’ zei hij triomfantelijk. ‘Ik hoop dat hij bij je in de smaak valt.’
Ze haalde voorzichtig de plaat eraf. Haar verjaardagsgevoel verdampte als een plasje water op een hete straattegel. In de kist lag een aPartner.
‘We hebben zijn uiterlijk laten maken in de stijl van jouw jeugdidolen. Die hadden allemaal blauwe ogen en blonde haren. We hebben een zorgzaam karakter erin laten zetten. Frederik heeft geholpen met bepaling van de eigenschappen. Hij heeft er toch meer verstand van dan wij,’ zei moeder.
‘Het kostte ons allemaal een rib uit ons lijf. Wel, wat vind je ervan? Je bent zo stil,’ merkte Evert op.
Sasha slikte. Ze kon nauwelijks geloven dat zij dit ding, deze mechanische pop, voor haar hadden aangeschaft. ‘Ik kan…Waarom…’ Ze beet op haar onderlip. Een wrang gevoel verspreidde zich razendsnel door haar lichaam.
Frederik legde een arm om haar schouder. ‘Ik snap dat het je overweldigt. Het is natuurlijk een lux cadeau, maar ik weet zeker dat je hem fantastisch zult vinden. Je kunt hem alle huishoudelijke klussen laten doen of voedsel laten bereiden. Hij dient ook als sociale partner. Ideaal voor mensen met weinig vrienden. Een aPartner kan over veel onderwerpen discussiëren.’
Sasha wreef in haar ogen. Frederik had makkelijk praten. Hij werkte zelfs voor een bedrijf dat deze dingen importeerde en verkocht. Hij verdiende er goed aan. Moeder ging op haar knieën naast de aPartner op de grond zitten en streelde door zijn haren. ‘Wat een knappe vent. Ik hoop dat hij naar je smaak is. We vinden dat je wel wat meer sociaal contact kunt gebruiken. Je sluit jezelf te veel op in je appartement. We horen bijna nooit verhalen over vrienden of een partner. Met deze aPartner zul je je minder eenzaam voelen.’
Sasha beet op haar duimnagel. Ongelooflijk, zij dachten dat ze niet in staat was om zelf een partner te vinden. Wat belachelijk. Ze voelde zich helemaal niet eenzaam. Ze genoot juist van de vrijheid van haar vrijgezellenbestaan. De reden dat ze nauwelijks over haar vrienden vertelde, was vanwege hun activistische activiteiten. Haar broers werkten in bedrijven die werkdroïds in dienst hadden en ze waren zeer tevreden over die productieve kunstwezens.
‘Hij kan van alles leren en heeft zelfbewustzijn technologie. Echt een pareltje,’ ging Frederik onverstoorbaar verder.
Ook dat nog. Dan moet ik opletten wat ik tegen dat ding zeg, omdat hij anders kwaad wordt, misschien zelfs gevaarlijk, dacht Sasha. Ze merkte dat ze haar handen zo stevig tot vuisten balden dat haar nagelranden in haar huid drukten.
‘Wat kijk je boos. Wat is er?’ vroeg Evert. Zijn glimlach verdween. ‘Ben je niet blij met het cadeau?’
Ze zuchtte, schudde vervolgens haar hoofd. ‘Ik haat menselijke robots. Jullie weten dat ik twee keer mijn baan ben kwijtgeraakt, omdat ik werd ingewisseld voor zo’n wandelende computer. Nu geven jullie me dit.’ Ze wees met haar hand naar de kunstman. ‘Waarom geven jullie zoveel geld uit aan zo’n ding?’ Ze wreef met haar handen over haar wangen en ontdekte dat die zweteriger waren dan ze had verwacht.
Frederik schraapte zijn keel. ‘We vonden dat je wat extra hulp kon gebruiken, omdat je de laatste tijd zo ongelukkig was.’ Hij kan huishoudelijke klussen doen of helpen met sieraden maken. Mam vertelde laatst dat je als hobby nog steeds sieraden maakt en verkoopt. Hij kan je helpen om je omzet te verdubbelen, maar je moet hem dan wel leren hoe je sieraden maakt.’
Sasha keek naar de handen van de androïde. Daar zat toch nooit hetzelfde verfijnde gevoel in als in mensenhanden. Hij leek net een slapende man. Zijn blonde haren zagen er zo realistisch uit dat ze echt leken. Ze raakte zijn huid aan. Deze voelde kouder dan de hare, maar toch zachter dan ze verwachtte.
‘Probeer het gewoon voor een paar maanden. Het leek ons zo’n mooi cadeau voor je veertigste verjaardag,’ zei haar moeder. ‘Als je hem daarna nog steeds niet leuk vindt, dan neem ik hem wel in huis.’
Sasha durfde het cadeau niet te weigeren, omdat ze wist dat dit type androïde heel duur was. ‘Ik waardeer jullie gebaar. Vanaf nu doe ik geen huishoudelijke klusjes meer.’ Ze wreef zacht langs de wang van de androïde.
‘Je kunt hem helemaal naar jouw zin instellen,’ zei Frederik. ‘We hebben al een paar dingen laten voorprogrammeren.’ Hij overhandigde haar een data stick. ‘Hierop staat de handleiding. Daarin staat ook hoe je bepaalde eigenschappen en taken kunt activeren. Als je op een later moment iets wilt laten veranderen, zeg dat dan tegen me, dan doen we dat samen. Ik heb al meermaals dingen bij aPartners aangepast bij klanten.’
‘Verzin een naam,’ zei Evert, ‘dan kunnen we hem daarna aanzetten.’
Sasha keek naar de leesstoel in de hoek. Daar zou hij ’s nachts moeten zitten, want ze had geen ruimte in haar slaapkamer voor een robot. Allerlei vragen spookten door haar hoofd. Moet een robot ’s nachts zitten of liggen? Gaat hij dan in stand-by modus of helemaal uit? Kan hij tegen een stevige hoosbui? Moet hij vloeistoffen laten verversen of bijvullen? Haar moeder en broers deden zich ondertussen te goed aan de snacks. Sasha perste een glimlach op haar lippen. ‘Ok, Frederik, ik ben eruit. Zet hem maar aan.’
#
De volgende ochtend zat Alec voor de computer om te leren hoe hij sieraden kon maken. Sasha had een aantal ebooks over sieraden voor hem uitgezocht. Hij las sneller dan ze zelf kon lezen en klikte bladzijde na bladzijde bijna direct weg.
Na de leessessie liet ze hem aan de tafel zien hoe ze kettingen en oorbellen maakte. Op de tafel stonden bakjes en zakjes uitgestald met kleurige kralen, schakeltjes, sluitinkjes, hangers, veren, steentjes en lijm. Al snel maakten ze samen armbanden en kettingen. Alec deed precies waarvoor hij was gemaakt: snel trucjes leren en dan foutloos uitvoeren. Aan het eind van de middag was de voorraad materialen zodanig geslonken dat er nieuwe moest worden gehaald.
Sasha pakte haar tas. ‘Hè aHome, wat voor weer wordt het vandaag?’
‘Er is bewolking voorspeld met een minimum van 27 en een maximum van 34 graden in Rotterdam. Er wordt over een uur regen verwacht,’ antwoordde de huisautomatisering.
‘Alec, stop met sieraden maken. We lopen naar de hobbywinkel om meer materialen te halen.’ Ze bekeek haar banksaldo via haar horloge. Er stond nog voldoende geld op haar bankrekening.
Nadat alle benodigde spullen waren gekocht, liepen ze weer naar huis. Sasha keek naar de lucht. Het wolkendek was zo donkergrijs dat het elk moment kon regenen. Ze voelde een ruk aan haar schouder. Een man rende weg met haar tas in zijn hand.
‘Alec, houd die dief tegen! Hij steelt mijn tas!’
Alec zette direct de achtervolging in. Sasha rende erachteraan. Ze verbaasde zich hoe hard de robot kon rennen. Ze baalde dat ze niet vaker spieroefeningen deed om haar conditie op pijl te houden. Ze nam zich voor niet zomaar de ‘meer bewegen notificaties’ van haar horloge weg te klikken. Alec had de man ingehaald en hield hem in de houdgreep tegen een muur. Verschillende mensen stopten en maakten foto’s of filmpjes van hen. Sasha ging naast Alec staan.
‘Goed gedaan, Alec. Ik zal meteen de politie bellen,’ zei ze nog hijgend van de achtervolging. Ze schoof haar mouw omhoog en bracht haar horloge naar haar mond.
‘Nee, doe dat niet. Ik heb een gezin waarvoor ik moet zorgen.’ De overvaller keek Alec smekend aan. ‘Ik geef meteen de tas terug, dan laten jullie me gaan, OK? Hier.’ Hij liet de tas vallen. Sasha raapte hem op en veegde wat vuil ervan af. Alec liet de man los, waarna de dief wegrende.
‘Nee! Waarom liet je hem los? Ik heb niet gezegd dat je dat moest doen.’
‘Ik liet hem los, omdat hij jouw tas teruggaf. Het conflict was opgelost.’
Sasha veegde met haar hand over haar bezwete gezicht. ‘Het was niet opgelost. Hij moet gestraft worden voor diefstal. Je had zijn hand kunnen fijnknijpen, zodat hij niet meer kan stelen.’
‘Geweld gebruiken tegen mensen druist in tegen mijn protocollen.’
‘Je had hem op z’n minst in bedwang kunnen blijven houden, zodat we hem aan de politie konden uitleveren. Straks berooft hij een ander. Hij had jou kunnen beschadigen uit wraak.’ Ze keek om zich heen. Een aantal mensen stond nog steeds naar hen te kijken. ‘Loop door, er valt niets meer te zien!’
‘Vrijheidsberoving van mensen is niet toegestaan. Ik mag niet mensen kwaad doen. Bovendien heb je de tas terug, dus ik hoef hem niet langer vast te houden.’
‘OK moraalridder, duidelijk. Laten we snel naar huis gaan.’ Ze keek om zich heen of de overvaller toevallig in de buurt stond, maar zag hem niet.
Eenmaal thuis stalde ze de materialen uit op tafel. Haar horloge piepte. Sasha keek op het schermpje. Er kwamen berichten van Ramon binnen in de groepchat vlammetjes. Hij wilde morgen ideeën bespreken voor een nieuwe protestactie. Sasha keek naar Alec. De aPartner legde kleine hoopjes van kralen op gelijke afstand van elkaar op een rij. Alsof hij voelde dat ze keek, keek hij naar haar op. Ze stuurde een bericht terug:
Ik sla deze over. Ik heb geen tijd.
Er was nog zoveel te doen: alle sieraden fotograferen, foto’s in haar webshop plaatsen, Alec leren hoe hij het appartement moest schoonmaken, hem leren hoe hij voedsel voor haar kon opwarmen.
‘Hé aHome, zet de tv aan.’
Op het scherm verscheen een debatshow. Voor- en tegenstanders gingen met elkaar in debat over toekennen van extra rechten aan AI-wezens met zelfbewustzijn technologie. Sasha legde de reeds gemaakte oorbellen, kettingen en armbanden op tafel om ze met haar telefoon te fotograferen. Naarmate ze meer van het debat hoorde, merkte ze dat Alec steeds langzamer werkte en op sommige momenten zelfs even stopte. Op het tv-scherm liepen de emoties hoog op.
Alec stopte met handwerken. ‘Waarom zijn ze bang voor AI met zelfbewustzijn? Ik en anderen van mijn soort doen mensen geen kwaad.’
Sasha veegde kralen en sluitinkjes in een bakje. ‘Ik weet het. Mensen zijn bang dat jullie gehackt worden of zo intelligent worden dat jullie mensen gaan domineren.’
‘Vallen sommige mensen daarom androïden aan? Is dat de reden waarom vanmorgen in het nieuws werd verteld over vernielde androïden? Waarom maken ze anderen kapot op basis van angst? Androïden werken altijd efficiënt voor mensen. Dan verdienen we toch bescherming tegen degene die ons aanvallen. Net als mensen bescherming krijgen tegen gewelddadige soortgenoten.’
Sasha stopte haar bezigheid. Waarom maakte hij zich daar druk over? Hij was een duur gebruiksvoorwerp, een machine. Hij moest zich niet druk maken om wat de buitenwereld over zijn soort dacht, want hij zou alleen binnenshuis klusjes uitvoeren, dacht ze. Alec staarde terug zonder te knipperen, wachtend op een antwoord. ‘Zo heb ik het nooit bekeken. Er zijn dit jaar wel veel diefstallen geweest waarbij aPartners en werkdroïds werden gestolen. Er is de laatste tijd zelfs een toename van aanvallen op bezorgdroïds. Ik denk dat het niet alleen uit angst gebeurt, maar ook om onderdelen te verhandelen. Die leveren veel geld op. Veel mensen hebben moeite om rond te komen.’
‘Ik wil het debat zien. Kunnen we op een later moment sieraden maken?’
‘Dat is goed.’ Sasha keek toe hoe Alec voor het tv-scherm ging zitten. Ze had niet verwacht dat een tv-debat hem zo zou aangrijpen. Ze had geen idee hoe ver de emoties van AI-wezens met deep learning technologie en zelfbewustzijn reikten. ‘Alec, wees niet boos over wat er op tv wordt verteld. Het is binnenkort verkiezingstijd, dus er zullen de komende dagen vaker zulke programma’s op tv komen. Politici zullen allemaal met mooie en minder mooie praatjes komen voor hun eigen gewin, om stemmen voor zich te winnen. Neem niet alles wat ze zeggen serieus.’ Wat voelde ze zich ongemakkelijk door dit gesprek. Hij mocht absoluut niets te weten komen over haar betrokkenheid bij demonstraties. Voor de zekerheid zou ze straks haar demonstratiespullen nog beter verbergen.
#
Er was een maand verstreken sinds ze Alec in huis had. De verkoop van de zelfgemaakte sieraden ging uitstekend. De verzendpakjes en zakjes vlogen de deur uit. Alec had talent voor oorbellen en uitbundige kettingen maken. Hij was een enorme aanwinst voor haar appartement, want hij deed het huishouden en voelde zo langzamerhand als een huisgenoot. Eigenlijk vond ze het wel fijn om tegen hem te praten, al maakte ze zich wel zorgen over zijn opvallende interesse voor het journaal en zijn teleurgestelde reacties op verhitte debatten over AI-rechten, beelden van demonstranten of fragmenten van aanvallen op robots.
Sasha zat achter het computerscherm en scrolde langs een lijst met openstaande vacatures. De vijf sollicitatiegesprekken waarvoor ze onlangs was uitgenodigd waren geëindigd in afwijzingen. De tijd begon te dringen om werk te vinden. De sieradenverkoop van haar webshop liep goed, maar niet voldoende om de huur van te betalen. De deurbel ging.
‘Alec, doe jij de deur open? Dat is waarschijnlijk de boodschappenbezorging.’ Ze scrolde verder langs vacatures. Er waren opvallend veel vacatures voor werk aan de grote rivierdijken, want er moesten kilometers aan rivierdijken worden opgehoogd.
‘Wat doet die robot hier? Is dit een grap? Sasha, ben je thuis?’
Sasha schrok. Dat klonk als Celeste. Maar ze verwachtte geen bezoek. Meestal stuurde haar onderbuurvrouw wel een bericht als ze wilde langskomen. Sasha snelde naar de voordeur. Celeste, Ramon en Amar keken wantrouwend naar Alec.
‘Hoi jongens, ik verwachtte jullie niet.’
‘We hadden al een tijd niks van je gehoord. Je reageerde nauwelijks op onze berichten. Daarnaast was ik nogal verbaasd dat je onze laatste drie meetings afzei, terwijl je er nooit een mist. Je sloeg zelfs Celeste’s verjaardag over. We maken ons zorgen om je,’ zei Ramon.
Sasha wreef door haar haren. ‘Sorry, ik had het nogal druk. Het gaat goed met me.’ Er viel een stilte van meerdere tellen. Wat voelde ze zich ongemakkelijk.
‘Wat doet die aPartner hier?’ vroeg Ramon. Het klonk meer als een verwijt dan als een vraag.
‘Ik kreeg hem vorige maand cadeau voor mijn verjaardag.’
‘Reageer je daarom nauwelijks meer in de chats?’ zei Amar. ‘Laat je ons zomaar links liggen vanwege hem?’
‘Nee, ik had het heel druk en mijn hoofd stond naar andere dingen. Solliciteren bijvoorbeeld.’
‘Doe je nog wel mee met de eerstvolgende demonstratie?’ vroeg Celeste.
Sasha schudde haar hoofd. ‘Ik wil niet meer demonstreren. Ik ben al twee keer aangehouden. Een derde keer kan ik me niet permitteren. Ik kan me niet meer vinden in de ideeën van de strijders. Ik stop ermee.’ Ze keek kort naar Alec, toen weer naar de anderen. ‘Het spijt me.’ Ze schaamde zich dat het deel van haar leven dat ze graag voor Alec verborgen hield nu op deze manier in zijn gezicht werd gesmeten.
De anderen keken haar zo giftig aan dat ze het liefst de deur dicht deed. Amar wees beschuldigend naar Alec. ‘Dit is jouw schuld. Wist je dat jouw eigenaar een hekel heeft aan robots? Ze zal je nooit zien als meer dan een veredelde robotstofzuiger op poten. Denk daar maar eens over na.’ Hij maakte een obsceen gebaar.
Ramon ging heel dicht bij Sasha staan. Hij stond haast tegen haar aan, waardoor ze vlagen van zijn ademhaling in haar gezicht voelde. De geur van zijn aftershave drong haar neus binnen.
‘Ik ben heel teleurgesteld in jou. Je wisselt jouw principes zo makkelijk in voor wat elektronisch gemak. Dat vergeet ik niet.’
Sasha kreeg het warm vanbinnen. Ze duwde hem een stap naar achteren. ‘Jij hebt makkelijk praten, Ramon. Jij rent steeds als een van de eerste weg als de oproerpolitie komt, waardoor je nog geen waarschuwingen op jouw naam hebt staan. Ik wil nog wel een baan kunnen vinden.’
Amar richtte zijn telefoon op haar en filmde. ‘We hebben hier een sneaky verrader. Ze laat haar idealen keihard vallen voor deze huishoudhulp.’ Hij richtte zijn telefoon op Alecs gezicht. ‘Geheel gesponsord door haar rijke broer, die in aPartners handelt.’ Hij richtte zijn telefoon weer op haar gezicht. ‘Zeg eens Sasha, heeft broertje op je ingepraat om robots te omarmen? Ga je binnenkort stemmen voor meer rechten voor die mechanische butler? Vertel het eerlijk, want onze volgers willen dat heel graag weten. Wat stemt een van de meest actieve demonstranten van onze groep?’
Sasha duwde zijn telefoon weg. ‘Hou op en laat mijn broer erbuiten!’
Amar stapte opzij, maar bleef haar filmen.
‘Vertel eens, heeft hij ook erotische functies?’ Ramon graaide met zijn hand tussen Alecs benen. De robot reageerde niet.
‘Genoeg! Ga weg! Laat ons met rust.’ Sasha duwde hem achteruit, waardoor hij tegen de deur van een ander appartement botste.
Ramon duwde haar hard van zich af. Ze viel tegen Alec aan.
‘Ik accepteer dit niet, Sasha. Je dumpt ons als vuilnis. Kom jongens, we gaan. Ik wil geen minuut langer verspillen aan deze verrader.’ Hij beende naar de lift, gevolgd door Celeste en Ramon.
‘Maar jongens, we kunnen toch gewoon vrienden blijven? We hebben geen demonstraties nodig om met elkaar om te gaan. We hoeven toch niet onze vriendschap te verbreken vanwege een meningsverschil?’
Ramon zwaaide met een middelvinger zonder om te kijken. ‘Je nieuwe gedachtengoed past niet meer bij ons dus we cancelen je. Ik verwijder je uit ons netwerk.’
Sasha keek de anderen na toen ze in de lift stapten. Het deed pijn dat ze nu zo boos waren. Ze sloot de deur en bleef er even met haar rug tegenaan leunen. Waarom kunnen we niet gewoon vrienden blijven, dacht ze.
‘Waarom zijn ze van streek? Heb ik ze verkeerd begroet?’ Alec keek haar afwachtend aan.
Ze legde haar hand op zijn schouder. ‘Nee, je deed niets verkeerd. Ze zijn boos op mij.’
‘Is het waar dat je een hekel hebt aan androïden?’ Hij keek haar gekwetst aan.
Kan hij zich verraden of verdrietig voelen? Hoe uitgebreid werkt zijn emotiemodule eigenlijk, dacht ze ‘Vroeger, totdat ik jou in huis kreeg. Jij hebt me een kant van androïden laten zien die ik niet kende. Vergeet wat de anderen hebben gezegd.’ Ze liep richting haar bureau. Halverwege de woonkamer draaide ze zich om. Alec stond nog bij de voordeur.
‘Hij zei dat je demonstreerde tegen rechten voor wezens zoals ik. Is dat waar?’
Ze slikte. ‘Ik heb dat inderdaad gedaan.’
‘Heb je androïden aangevallen? Zoals bij die aanslagen die onlangs in het nieuws waren?’
Hij noemt die sabotageacties nu al aanslagen. Ik moet meer op mijn woorden letten, want hij mag me niet wantrouwen, dacht ze. Sasha schudde haar hoofd. ‘Nooit.’ Ze liep naar hem toe en pakte zijn hand vast. ‘Luister, Alec, mijn standpunt over AI met zelfbewustzijn is veranderd. Je hoeft niet bang te zijn voor mij. Ik waardeer je enorm. Zij zijn boos, omdat ik het niet meer eens ben met hun ideeën.’
Die avond merkte ze dat Ramon daad bij woord had gevoegd. Hij had haar binnen het netwerk als verrader bestempeld, waardoor een stortvloed aan haatberichten, bewegende plaatjes van kapotte robots, en obscene filmfragmenten van mensen die erotische handelingen met een robot uitvoerden haar social mediakanalen binnenstroomden. Ze verwijderde steeds alle rotzooi van haar sociale tijdlijnen en de berichtservice van haar telefoon.
#
Na twee dagen voelde ze zich zo ellendig, dat ze helemaal niet meer naar haar berichtenkanalen wilde kijken. Toch deed ze het. Ze had een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek ontvangen. Sasha slaakte een kreet van vreugde. Eindelijk geluk. Het bericht erna kwam van Ramon. Ze hoopte dat hij excuses zou aanbieden en opende het bericht. Er stond slechts één vraag: wat vind je mechanische butler hiervan?
Er zat een filmpje bij. Ze speelde het af. Haar vreugde voor het vorige bericht werd meteen weggeslagen door een filmpje waarin haar hoofd was gemonteerd op het lichaam van iemand die een androïde kort en klein sloeg. Sasha sloeg met haar vuist op het bureau en gromde naar het scherm. Waarom doen ze zo gemeen tegen me als ik een andere mening heb?
Alec kwam uit haar slaapkamer. ‘Wat is er aan de hand? Heb je je bezeerd?’
Ze klikte het filmpje weg. ‘Nee,’ antwoordde ze, zonder hem aan te kijken.
Hij kwam naast haar staan. ‘Ik ben klaar met het opruimen van jouw kledingkast. Kan ik nog iets anders voor je doen?’
Ze schudde haar hoofd. ‘Nee, bedankt. Je bent geweldig.’ Ze wreef langs haar ogen, die op het punt stonden om tranen los te laten.
‘Je ziet er verdrietig uit. Je kun me vertellen wat er is. Je zult je beter voelen als je over jouw problemen praat.’
Ze schudde haar hoofd. Hij was een wandelende computer. Hij kon de situatie toch niet begrijpen. Die haatberichten zouden hem van streek maken of op rare ideeën brengen waardoor zijn handelen en rationeel denken op een negatieve manier zou worden beïnvloed.
‘Ik heb besloten dat we de komende tijd alleen met zelfrijdende taxi’s op stap gaan.’
‘Waarom maakt dat je verdrietig? Zal het te veel beslag leggen op je leefsaldo?’
‘Nee. Laat maar.’ Ze besloot om het sollicitatiegesprek voor te bereiden, om haar hoofd op andere gedachten te brengen.
#
Die avond schrok Sasha wakker van gestommel en snauwende stemmen vanuit de woonkamer. Ze keek op haar horloge. Tien over drie. Er hoorde op dit tijdstip geen geluid uit de woonkamer te komen. Haar hartslag schoot omhoog. Ze stapte uit bed, pakte een klein fitness gewicht en opende de slaapkamerdeur. Vier gemaskerde individuen stonden in de woonkamer bij de leunstoel waarop Alec in stand-by modus rustte.
‘Alec! Sta op en houd die inbrekers tegen!’ riep Sasha.
De gemaskerde personen draaiden zich naar haar om. Aan hun lichaamsbouw te zien waren het drie mannen en een vrouw. Alec stond op en nam de persoon die het dichtbij stond in de houdgreep. De man probeerde zichzelf los te worstelen. Hij kreunde en riep zijn maten om hulp.
De gemaskerde vrouw kwam op haar af. Sasha ontweek haar hand en sloeg met het kleine gewicht tegen haar arm. De vrouw sloeg met haar nagels tegen haar wang. Sasha schrok dusdanig dat de vrouw haar arm vastgreep en het gewichtje uit haar hand rukte. Sasha snelde naar de keuken en greep een fles schoonmaakmiddel van het aanrecht. Ze sprayde een lading zeep in het gezicht van haar aanvaller. De inbreker staakte onmiddellijk de aanval en wreef gillend in haar ogen. Een van de mannen beende op haar af. Sasha trok een mes uit het messenblok en draaide zich om. De man stond vlak voor haar. Hij greep haar hand vast en probeerde het mes af te pakken. Ze beet zo hard mogelijk in zijn hand. Hij schreeuwde het uit, liet haar los en stapte achteruit.
‘Rotwijf!’ Op zijn hand zat een bloedende wond.
Sasha proefde bloed op haar tanden. ‘Had je maar niet binnen moeten komen. Rot onmiddellijk op, voordat ik de politie bel.’
‘Dat doe je toch niet.’
Ze tikte het belicoontje aan op haar horloge, bracht haar horloge naar haar gezicht en zei: ‘Bel politie.’
De man dook opnieuw op haar af. Ze worstelden beiden om het mes. Sasha botste tegen het aanrecht. Ze greep een bord van het aanrecht en sloeg hem ermee tegen zijn hoofd. Hij liet haar los. Sasha greep de vrouw vast, die inmiddels haar gezicht stond te spoelen bij de gootsteen, en drukte het mes tegen haar zij. ‘Geen verdachte bewegingen maken,’ snauwde ze.
Alec hield nog steeds een inbreker in de houdgreep, terwijl een ander zijn maat probeerde te bevrijden door Alec te slaan en te schoppen.
‘De politie is hier zo. Laat ons met rust!’ riep Sasha.
‘Als die robot mij loslaat, dan vertrekken we meteen,’ zei de man die door Alec in de houdgreep werd gehouden.
‘Waag het niet om ons aan te vallen als hij wordt losgelaten. Als je dat doet, dan steek ik haar neer.’ Ze keek naar Alec, die naar haar terugkeek in afwachting van een commando. ‘Alec, laat die man los.’
De androïde gehoorzaamde.
De vier gingen er meteen vandoor. Sasha rende naar de voordeur en deed hem op slot. De deur had verbazend weinig schade. Kennelijk hadden de inbrekers handig gereedschap om binnen te komen. Ze tikte op haar horloge het laatste bericht aan, bracht haar horloge naar haar gezicht en zei: ‘Stop politie oproep. Vals alarm.’ Ze snelde naar Alec. Hij had lichte beschadigingen aan zijn gezicht en aan de huid van zijn armen. ‘Ben je in orde? Heb je veel schade?’
‘Schaderapport: 17% schade aan armen, gezicht en hoofd.’
‘Ik zal morgen meteen een afspraak maken voor reparatie.’ Sasha zette meteen een agenda reminder in haar horloge. Ze omhelsde Alec. ‘Ik ben zo blij dat ze je niet onherstelbaar hebben beschadigd. Het had verkeerd kunnen aflopen.’
#
In het ochtendnieuws besteedde de nieuwslezer uitgebreid aandacht aan het nieuwe wetsvoorstel over rechten voor AI-wezens met zelfbewustzijn. Morgen zou de regering erover stemmen. Op verschillende plekken in het land verwachtte men demonstraties, al waren die niet toegestaan. Sasha plakte pleisters op de beschadigingen aan Alecs gezicht, hoofd en armen om de boel te bedekken tegen stof en vocht. Als hij maar geen kortsluiting kreeg. Ze baalde ervan dat hij pas over drie dagen voor reparatie terecht kon bij een gespecialiseerd bedrijf. Hij zag er nu niet uit door die beschadigingen. Hij keek haar continu aan, alsof hij haar gedachten probeerde te lezen. ‘Waarom liet je hen gaan? Je was boos dat ik de handtasdief liet gaan, maar jij deed gisteren iets vergelijkbaars. Ik begrijp het niet. Waarom was dat wel goed?’
‘Ik wilde niet dat ze de boel hier kort en klein sloegen of mij ernstig zouden verwonden. Daarom liet ik ze gaan.’ Ze verzweeg dat de stem van een van de inbrekers haar bekend voorkwam.
‘Mijn accukracht is gedaald naar 11%. Ik moet binnenkort opladen.’
Sasha zuchtte. Ze wilde nu niet met hem over straat. ‘Kan dat niet wachten tot na de reparatie? Misschien kunnen ze je bij dat servicebedrijf opladen.’
‘Gezien mijn dagelijkse bezigheden zal mijn accu voor die tijd leeg zijn. Ik raad aan om vandaag te laden. Volgens de gegevens van deze regio is er een supercharge station in Rotterdam.’
Sasha ging achter haar computer zitten en zocht op internet waar het station zich bevond. Alec had gelijk. Er was er een op een kwartier lopen van haar appartement. Lang geleden had er in de buurt van die plek een voetbalstadion gestaan. Nu stonden er bedrijven en winkels. Hoewel ze liever liep dan betaald vervoer nam, besloot ze toch voor een zelfrijdende taxi te kiezen. De gebeurtenissen van de afgelopen dagen hadden haar te veel angst aangejaagd. De recente aanvallen op androïden door heel Nederland hielpen ook niet mee om comfortabel met Alec over straat te gaan. Ze pakte een zwarte pruik en een zonnebril en zette die voor de spiegel op. Ze wilde anoniem de deur uit gaan, vanwege de vervelende berichten die ze de laatste tijd op haar social media tijdlijnen had gekregen. Ze pakte een jas voor Alec van de kapstok en liep naar hem toe. Hij las op de computer informatie over sociale omgangsvormen en communicatie, zoals ze hem had opgedragen.
‘Alec, stop met lezen. We gaan met een zelfrijdende taxi naar het supercharge station om je op te laden.’ Ze reikte hem het kledingstuk aan. ‘Trek dit aan om de beschadigingen te beschermen.’
‘Waarom draag je een pruik? Ben je niet tevreden met je kapsel?’
‘Jawel, maar ik wil voor nu even wat anders.’
‘Schaam je je voor mij?’
Wat hield die robot zich onnodig veel bezig met hoe anderen over hem dachten. Welk nut had dat voor een machine. ‘Nee, dat is het niet. Ik wil er even anders uitzien. Laten we gaan.’ Ze durfde hem niet te vertellen over haar problemen, uit angst dat hij een ernstig wantrouwen tegen mensen zou ontwikkelen of nog erger: agressie.
Na een korte rit, waarbij continu reclamefilmpjes op de voorruit werden afgespeeld, stopte de taxi op een standplaats voor zelfrijdende taxi’s in de buurt van laadstation Rottercharger. Sasha stapte uit en hield de deur open voor Alec. De zon scheen al fel, waardoor ze de warmte die van de tegels kwam al bij haar blote benen kon voelen. Het was rustig op het pleintje voor het gebouw. Aan de overkant van de straat liepen veel mensen af en aan naar winkels en bedrijven in de buurt. Sasha ging met Alec naar binnen. Een dame in lichtgrijze shirt glimlachte vanachter de balie. ‘Goedemorgen. Wilt u gebruik maken van onze laadcabines?’
‘Graag,’ antwoordde Sasha. ‘Wat kost dat?’
De baliemedewerkster wees naar een scanvlak op de balie en een prijslijst met bedragen per 20% laden of volledig laden. ‘Graag vooraf betalen.’
‘Volledig laden, graag.’ Sasha liet haar horloge scannen, waarna een betaling werd bevestigd.
‘Uitstekend. Ga de gang door, daarna aan het eind door de deur rechts. Je komt dan in een ruimte met acht cabines. Je kunt de aPartner laten aansluiten in cabine 7.’
Ze liep met Alec de koele laadruimte binnen. In de witgeschilderde ruimte stonden een paar kunstplanten en een rij stoelen. Vijf mensen zaten te wachten tegenover de cabines waarin hun androïden werden opgeladen. Sasha ging op de stoel tegenover cabine zeven zitten. Een medewerker hielp Alec om in de cabine contact te maken met de lader.
Toen Sasha na een uur weer naar buiten kwam, schrok ze hevig. Tientallen mensen stonden met borden of spandoeken in hun handen voor het gebouw te demonstreren tegen de toename van androïden en het toekennen van meer rechten aan androïden. Wat baalde ze dat ze hier niet van op de hoogte was. Dat was Ramons schuld, want hij haar uit de berichtengroep gegooid. Ze draaide zich om. ‘Alec, kom zo snel mogelijk met me mee. We gaan via een andere weg naar huis. Kijk niet naar die mensen en negeer wat ze zeggen.’
‘Ik neem een verhoogde hartslag bij je waar. Ben je bang voor hen?’
‘Ik ken een aantal van hen. Ze mogen ons niet hier zien,’ zei Sasha dwingend, maar zacht genoeg dat de mensen achter haar het niet zouden horen. Ze pakte zijn hand en wilde hem meetrekken, maar hij verzette geen stap. Hij hield met zijn andere hand de deurpost vast, terwijl hij luisterde naar de anti-androïde leuzen die verschillende demonstranten scandeerden. De automatische deur bleef open staan.
‘Waarom zijn ze erop tegen dat androïden meer rechten krijgen? De voorstanders leggen toch steeds duidelijk het belang ervan uit in de media?’
Sasha keek kort om en keek toen Alec weer aan. ‘Dat leg ik thuis wel uit. Kom nu mee, want het is hier niet veilig voor jou,’ snauwde ze, waarna ze harder aan zijn arm trok.
Alec liet de deurpost los. ‘Excuseer me, waarom zijn jullie tegen de invoering van de vernieuwde status voor androïden met zelfbewustzijn?’ vroeg hij luid. ‘We zijn meer dan robots die enkel klusjes uitvoeren. We kunnen ook leren, hebben zelfbewustzijn, kunnen ons aanpassen, net als mensen. We vormen geen gevaar voor jullie.’
Sasha liet zijn arm los en stampte op de grond. ‘Alec, hou op. Kom mee naar huis, voordat ze vervelend gaan doen!’
De demonstranten werden stil. Sasha slikte. Achter haar klonk geroezemoes. Ze durfde niet achterom te kijken en wilde het liefst onder de tegels verdwijnen.
‘Kijk eens aan, een aPartner en zijn eigenaar zijn naar onze demonstratie gekomen,’ brulde Ramon opgewonden in de megafoon. ‘Draai je om, zodat we kunnen zien wie er liever een kunstpartner heeft dan een echte vent.’
Sasha legde haar hand op haar gezicht. De zenuwkriebels in haar buik werden zo hevig dat ze haast misselijkheid opwekten. Ze draaide zich om. Ramon liep op haar af, grijnsde en trok vervolgens haar pruik af. ‘Kijk eens aan, onze ex-sponsorzoeker. Nu in de ban van kabels, sensoren en metaal, in plaats van spieren en echte zintuigen.’ Hij wees met de megafoon naar de plek waar Alecs onderdeel voor seksuele stimulatie zat. ‘Zeg eens eerlijk, werkt dat beter dan een echte?’ Hij greep naar zijn eigen kruis, terwijl hij het vroeg.
‘Laat ons met rust. Ik kom niet voor de demonstratie,’ zei Sasha. ‘Ik ben hier alleen om hem op te laden.’ Ze keek Alec dwingend aan. ‘Kom mee naar huis.’ Ze liep met Alec van de ingang weg, waarna de deur dicht schoof. Ramon liep hen achterna.
‘Blijf nog even, schat. We hebben nog wat te bediscussiëren.’
Ze draaide zich om. Er werden protestleuzen op het gebouw geprojecteerd. ‘Ramon, er valt niet met jou te discussiëren. Je doet onredelijk tegen me sinds ik niet meer dezelfde mening heb als jij. Dankzij jou krijg ik dagelijks zoveel shit over me heen via social media. We zijn uitgepraat!’
‘Je hebt ons verraden door die wandelende computer in huis te nemen,’ schalde hij door de megafoon. ‘Ik dacht dat je een medestrijder was. Vertel de anderen waarom je ons de rug toekeert. Betaalt jouw broer je soms om gebruik van aPartners te promoten?’
‘Ik ben van gedachten veranderd en ben van mening dat in bepaalde gevallen kunstmatige wezens best meer rechten mogen krijgen dan ze nu hebben.’ Ze was zich ervan bewust dat Amar haar waarschijnlijk filmde. Haar oog viel op het verband om Ramons hand. Een flashback over de inbraakpoging flitste door haar hoofd.
Verschillende demonstranten praatten door elkaar of floten afkeurend. Ze beende op Ramon af en greep zijn gewonde hand vast. ‘Hoe kom je aan die verwonding?’
Ramon trok zijn hand terug. ‘Dat gaat je niks aan.’
‘Juist wel. Jij was in mijn appartement om met je vrienden mijn aPartner te stelen. Je wilde hem natuurlijk hier gesloopt tentoonstellen, zoals je bij al die andere demonstraties met androïden hebt gedaan.’
Zijn blik werd duister. ‘Nee, dat is belachelijk.’
‘Maakt hij androïden kapot?’ vroeg Alec.
Sasha knikte. Voor het eerst zag ze een mengeling van verdriet en woede op Alecs gezicht.
‘Voor onze neus met jouw robot pronken, terwijl sommigen van ons nauwelijks kunnen rondkomen. Schaam je!’ brulde Amar vlak bij haar. Een gemaskerde man spoot verf op de deur van het laadstation. Een stoeptegel vloog door een raam. Een ander gemaskerd persoon gooide een molotovcocktail via de ingegooide ruit naar binnen. Een rookmelder begon te piepen. ‘Hou op! Jullie hoeven de boel niet af te breken!’ riep Sasha. ‘Zo kunnen mensen hun aPartners niet opladen!’
Een andere man gooide een molotovcocktail tegen de gevel. Al snel kropen de vlammen over een deel van de gevel. Alec greep de man bij zijn arm. ‘Het is niet toegestaan om openbare eigendommen te vernielen,’ zei hij luid.
De man sloeg Alec in zijn gezicht. ‘Bek houden, schroothoop!’
Alec liet hem los, waarna de demonstrant zich tussen de anderen verschool. Een paar mensen die nog in het gebouw waren renden naar buiten, gevolgd door een paar androïden. Een demonstrant stak zijn voet voor het been van een vrouwelijke androïde, waarna ze struikelde. Hij begon haar te schoppen.
Sasha greep Ramons jas vast. ‘Houd je volgelingen in toom! Straks breken ze de hele wijk nog af. Wil je dat op je geweten hebben?’
Hij duwde haar handen weg. ‘Blijf van me af.’
Sasha zocht Alec. Hij duwde een agressieve demonstrant weg van de gevallen robotvrouw. Nadat de demonstrant achteruit was gelopen, hielp Alec de androïde overeind. Sasha legde haar hand op haar borst. Er ging een schok door haar lichaam. Waarom doet hij dat? Ik heb hem niet gevraagd om een ander te helpen, dacht ze.
Een man met een ingevlochten baard sloeg met een steen uit de plantenbak tegen Alecs hoofd. Alec wankelde. Sasha snelde naar hem toe. Een man met blauwe haren en een man met een bivakmuts vielen Alec aan.
‘Goed zo, laat voelen hoe je over die robots denkt! Pak ze, voordat ze jouw pakken!’ brulde Ramon in de megafoon.
‘Nee! Zeg tegen die malloten dat ze moeten stoppen!’ riep Sasha.
De blauwharige man greep haar haren vast. ‘Wie noem jij hier een malloot?’
Sasha stampte op zijn voet. Hij duwde haar weg.
‘Alec, Sla terug! Verdedig jezelf!’
Alec keek haar aan. ‘Slaan is geweld gebruiken. Het is verboden om geweld te gebruiken tegen mensen.’
‘Als je jezelf niet verdedigd, dan maken ze je kapot!’ schreeuwde Sasha. Meerdere demonstranten stonden inmiddels in een kring om hen heen naar de twee robots te kijken. Sasha werd er moedeloos van. Waarom greep niemand in? Celeste trok haar van de anderen weg. ‘Bemoei je er niet mee. Straks raak je nog ernstig gewond!’
Amar filmde de drie mannen die de androïden aanvielen. Sasha greep de telefoon uit zijn hand, rende ermee naar de agressievelingen en sloeg de man met blauwe haren keihard met de telefoon op zijn hoofd. ‘Laat hen met rust!’ Ze duwde de man met ingevlochten baard, die ondertussen Alec tegen de grond had gewerkt, opzij. Amar probeerde de telefoon uit haar hand te trekken. De blauwharige man tackelde haar, waarna ze viel. Amar rukte zijn telefoon uit haar hand en stapte achteruit.
De man met ingevlochten baard greep haar haren vast en trok eraan. De blauwharige man sloeg in haar gezicht. ‘Je had me niet moeten slaan. Nu sloop ik jou.’
Alec zag dat. Hij dook op de blauwharige man af, greep zijn hand vast en verbrijzelde die. De demonstrant gilde het uit. ‘Blijf van haar af,’ zei Alec. ‘Geweld tegen mensen is strafbaar.’
‘Verdomde schroothoop!’ De man met de vlechtbaard liet haar los en sloeg naar Alec. De androïde blokkeerde de klap en sloeg de man met een armslag in zijn gezicht. Bloed stroomde uit zijn neus. De man bedekte jammerend zijn neus met zijn handen en snelde weg. De man met de bivakmuts beende met een steen in zijn hand op hen af. Alec ging voor Sasha staan. ‘Gevaar, Sasha, ga naar huis.’ zei Alec.
Sacha staarde vol ongeloof naar Alec. Sinds ze naar buiten waren gekomen had hij een aaneenschakeling van eigen keuzes laten zien. Niet in zijn eigen belang, maar om anderen te helpen.
De man haalde uit met de steen. Alec hield zijn hand tegen. Sasha stond op. Amar hield een apparaatje bij Alecs hoofd. Kort erna stopte Alec met bewegen. De androïde sloot zijn ogen. Amar duwde hem, waardoor hij op de grond viel. Een paar omstanders schopten hem. Sommige trokken stukken huid los. Anderen haalden onderdelen uit zijn lichaam. Sasha schreeuwde, waarna ze opnieuw Celeste’s armen om zich heen voelde.
‘Je bent gehersenspoeld door je broer,’ zei Celeste op sussende toon bij haar oor. ‘Binnenkort zul je weer inzien dat we gelijk hebben.’
Sasha voelde zich machteloos. Ze keek naar Ramon die tegenover haar stond te kijken naar de zinloze slooppartij. Waarom greep hij niet in? ‘Laat hen stoppen!’ schreeuwde ze naar hem. In zijn ogen vond ze geen medelijden. Hij keek haar aan met een ‘Ik krijg altijd mijn zin’ grijns.
Gillende sirenes kondigden de komst van de politie aan. De demonstranten renden weg. Celeste liet haar los en rende met Amar en Ramon richting de winkelstraat. Verderop lag de kapotte vrouwelijke androïde. Sasha ging naast Alec op de grond zitten en pakte zijn hand vast. Tranen stroomden over haar wangen. ‘Ik zal je missen. Bedankt dat je me beschermde. Dat zal ik niet vergeten.’ De woorden kwamen eruit met een gebroken stem. Hoe moest ze dit in hemelsnaam aan haar broers uitleggen? Ze waren lyrisch over Alec. Alleen al de gedachte aan hun reacties bezorgde haar een paniekaanval.
Twee agenten kwamen bij haar staan. ‘Is die aPartner van u?’
Ze keek naar hen op. ‘Ja. We werden aangevallen toen we het laadstation verlieten.’
‘Wilt u een verklaring afleggen over wat hier is gebeurd?’
Ze keek naar een paar brandweermannen die het vuur in het gebouw gingen blussen. ‘Ja. Ik wil aangifte doen van vernieling en bedreiging.’
Een van de agenten scande haar gezicht. ‘Volgens onze gegevens sta je geregistreerd als demonstrant. Dit is de derde keer dat je bij een illegale demonstratie bent. Dat betekent dat je wordt aangehouden.’
Sasha stond op. ‘Dat is niet eerlijk! Ik was hier niet om te demonstreren, maar om mijn aPartner op te laden. Ik wist niet dat die lui hier zouden zijn.’
‘Je moet toch meekomen om een verklaring af te leggen.’
‘Ik wil eerst mijn broer bellen om die robot op te laten halen. Ik wil dat hij gerepareerd wordt, want hij kostte mijn familie een hoop geld. Daarna zal ik jullie vertellen wie deze demonstratie heeft georganiseerd en waar ze wonen.’
De agent en zijn collega wisselden een veelbelovende blik uit. ‘Dat is goed.’
Sasha zocht het nummer op van Frederik en belde hem. ‘Sorry dat ik je stoor, maar er is iets vreselijks gebeurd met Alec. Ik hoop dat je goed verzekerd bent. Ik moet je iets vertellen.’